Historia Polski dla dzieci i według dzieci.
Grupa na Facebooku:
https://www.facebook.com/groups/historia.dla.dzieci
Patronite:
https://patronite.pl/historia-dla-dzieci

","title":"Historia Polski dla dzieci","initial_rating":"3.00","language":{"name":"Polish","alpha2":"pl","original":"pl"},"tags":[{"text":"history","slug":"history-hashtag","value":null,"relevance":1},{"text":"history podcast","slug":"history-podcast","value":null,"relevance":1},{"text":"historia Polski","slug":"historia-polski","value":null,"relevance":1}],"date_of_latest_episode":"2021-01-19 15:34:07","display_rating":null,"id":620169,"categories":["education","history"],"creator_count":1,"exclusive_to":null,"description":"Historia Polski dla dzieci i według dzieci.Grupa na Facebooku:https://www.facebook.com/groups/historia.dla.dzieciPatronite:https://patronite.pl/historia-dla-dzieci","rating":null,"total_runtime":"138274","processing_status":"waitingForUpdate","user_data":{}}},"by_vanity_url":{"historiawgdzieci":"620169"},"failed":{}},"episodes":{"loading":{},"entities":{"80438785":{"air_date":"2020-12-05 18:22:19","podcast":{"image_url":"https://d3wo5wojvuv7l.cloudfront.net/t_rss_itunes_square_1400/images.spreaker.com/original/b3098d0897732c44c6534ed59fe1c6c2.jpg","feed_url":"https://www.spreaker.com/show/2817934/episodes/feed","id":620169,"categories":[{"id":16,"text":"Education","slug":"education"},{"id":22,"text":"History","slug":"history"}],"title":"Historia Polski dla dzieci","slug":"historia-polski-dla-dzieci"},"audio_url":"https://chtbl.com/track/19357/api.spreaker.com/download/episode/42333446/hpdd89_wlodzimierz_krzyzanowski.mp3","length":1204,"review_count":0,"guid":"https://api.spreaker.com/episode/42333446","image_url":"https://d3wo5wojvuv7l.cloudfront.net/t_rss_itunes_square_1400/images.spreaker.com/original/2cd915323f289081f7726bf0ed94bf87.jpg","episode_url":"https://www.spreaker.com/user/bilberry/hpdd89-krzyzanowski","slug":"89-gen-krzyzanowski","rating_count":0,"list_count":0,"creator_summary":[],"highlight":[],"weighted_rating_alltime":3,"podcast_id":620169,"title":"89 - gen. Krzyżanowski","id":80438785,"creator_count":0,"exclusive_to":null,"description":"Dzisiaj będziemy mówić o wojnie secesyjnej czyli o wojnie domowej w Stanach Zjednoczonych. Historia USA jest dość krótka. Ten kraj powstał mniej więcej wtedy gdy Polska znalazła się pod zaborami. Tacy polscy żołnierze jak Kościuszko czy Pułaski walczyli w wojnie o niepodległość USA. To się działo w 18 wieku. Stany zjednoczone ogłosiły niepodległość w 1776 roku. Pierwszy rozbiór Polski to 1772. Minęło prawie sto lat i w 1861 wybuchła wojna secesyjna. W wojnie o niepodległość USA brali udział Kościuszko i Pułaski, a w tej wojnie, która wybuchła prawie 100 lat później brał udział inny sławny Polak - Włodzimierz Krzyżanowski.Krzyżanowski urodził się w 1824 roku podczas zaborów. Urodził się w Wielkopolsce czyli w zaborze pruskim. Czy rodzina Krzyżanowskiego poddała się i zgodziła na to, że już nie ma Polski?Polacy wciąż walczyli o niepodległość. Najpierw w 1815 razem z Napoleonem walczył ojciec Włodzimierza. Później gdy wybuchło powstanie listopadowe w 1830 walczył jego brat. Sam Włodzimierz walczył podczas powstania wielkopolskiego w 1846 roku. Prawie co 15 lat. Niestety każda z tych walk zakończyła się niepowodzeniem. Upadło też powstanie wielkopolskie w 1846, w którym brał udział Krzyżanowski. Zaborcy chcieli ukarać Polaków, którzy wzięli udział w tym powstaniu. Co zrobił Krzyżanowski?Tak jak wcześniej Pułaski i inni walczyli w Polsce, ale po przegranej musieli uchodzić za granicę. Tak stało się również po tym powstaniu wielkopolskim z 1846 roku. Krzyżanowski i wielu innych Polaków wyjechało wtedy do USA.Być może nigdy wcześniej nie słyszeliście o Krzyżanowskim, ale pewnie słyszeliście o jego sławnym kuzynie. Kiedyś będziemy musieli także nagrać odcinek o Chopinie, najsłynniejszym polskim pianiście. Dzisiaj jednak skupimy się na jego kuzynie Włodzimierzu Krzyżanowskim. Co najpierw musiał zrobić Krzyżanowski po przybyciu do USA?Później został inżynierem i budował kolej. Poznał wtedy generała Burnett oraz jego córkę Caroline, z którą się później ożenił. Przenieśli się razem do Waszyngtonu, gdzie Krzyżanowski założył własną firmę. Krzyżanowski zainteresował się polityką. W USA były wtedy dwie wielkie partie, które istnieją do dzisiaj. Wstąpił też do partii republikańskiej. W 1860 roku wspierał Abrahama Lincolna, który chciał zostać prezydentem.W 1860 roku w USA odbywała się walka wyborcza. Te dwie partie walczyły o to, aby ich człowiek dostał najwięcej głosów i został prezydentem. Niestety taka walka o głosy przerodziła się później w prawdziwą walkę. Dlaczego? Wybory w USA w 1860 roku wygrała partia republikańska i prezydentem w 1861 roku został Abraham Lincoln. Wszyscy wiedzieli, że ten prezydent nie lubi niewolnictwa. Głosowali na niego głównie ludzie z północy z partii republikańskiej, a przeciwko niemu głosowali ludzie z południa z partii demokratycznej. Gdy południe i demokraci przegrali postanowili odłączyć się od północy. Dlatego o tej wojnie często się mówi jako o wojnie północy z południem.Dlaczego doszło do wojny? Wygrał Lincoln, który nie lubił niewolnictwa, a więc stany, które przegrały postanowiły się odłączyć i założyły konfederację. Dlatego południe nazywa się także konfederacją. A północ chciała pozostać w unii dlatego ich nazywa się unionistami. Nie martwcie się jeżeli nie pamiętacie tego wszystkiego. Najważniejsze aby pamiętać, że północ chciała uwolnić niewolników, a południe nie. Co zrobił Krzyżanowski?Jak już mówiliśmy przed chwilą Krzyżanowski wspierał Lincolna i jego partię republikańską w walce wyborczej. Teraz postanowił też wesprzeć Lincolna w prawdziwej walce, którą zaczęli południowcy. Krzyżanowski nie służył wcześniej w amerykańskiej armii, tak więc dostał najniższy stopień czyli został szeregowcem w wojsku amerykańskim. Wtedy wydarzyło się jednak coś, co przyniosło mu później awans.Krzyżanowski namówił wielu Polaków. Być może swoich kolegów, z którymi walczył razem jeszcze w Polsce podczas powstania wielkopolskiego. Namówił ich aby wstępowali jak on do armii unii czyli północy. Stworzył oddział, który bardzo się przydał. Konfederaci zaatakowali stolicę USA czyli Waszyngton. Właśnie Krzyżanowski i jego oddział obronili Waszyngton.Ale jak się nazywał oddział Krzyżanowskiego? Oddział Krzyżanowskiego oficjalnie nazywał się: 58 Ochotniczy Pułk Piechoty Nowego Jorku, ale wszyscy mówili na niego Legion Polski. Ale czy byli w nim sami Polacy?W tym legionie byli Niemcy, Duńczycy, Rosjanie, Włosi i Francuzi, ale najwięcej żołnierzy było Polakami. Dlatego właśnie ten 58 Ochotniczy Pułk Piechoty Nowego Jorku nazywano Legionem Polskim. Oprócz tego tym pułkiem dowodził Polak - kapitan Krzyżanowski. Został awansowany z szeregowca od razu na kapitana, bo zorganizował ten oddział i obronił stolicę. Krzyżanowski brał udział w wielu bitwach w czasie wojny secesyjnej. Można by wymienić choćby bitwy pod Bull Run czy Fredericksburgiem. Ale jak długo trwała ta wojna i jaka bitwa była najważniejsza?Wojna secesyjna trwała przez 5 lat. Wybuchła w 1861 roku, a skończyła się w 1865 roku. Najważniejsza bitwa czyli bitwa pod Gettysburgiem rozegrała się w połowie wojny czyli w 1863 roku. Wojna secesyjna była wojną domową? Co to znaczy?Podczas wojny domowej nie walczy się z wrogiem z zewnątrz, ale z wrogiem we własnym kraju. Amerykanie walczyli tam z innymi Amerykanami. Często bywało tak, że jeden brat walczył po stronie północy, a drugi brat po stronie południa. W odcinku 54 mówiliśmy o Tadeuszu Kościuszce. Zbudował on w USA twierdzę West Point. Później ta twierdza została zmieniona w szkołę wojskową. Wszyscy dowódcy z wojny secesyjnej uczyli się kiedyś w tamtej szkole i bardzo dobrze się znali. Generałowie, którzy spotykali się na polu bitwy pamiętali się ze szkolnej ławki. Spróbujcie sobie wyobrazić, że kolega z którym teraz chodzicie do klasy (albo nawet siedzicie w jednej ławce) kiedyś mógłby być waszym wrogiem. Taka jest właśnie wojna domowa i tak było także podczas bitwy pod Gettysburgiem.W USA było dużo imigrantów, nie tylko z Polski, ale także np. z Irlandii. Tak więc podczas bitwy pod Gettysburgiem zdarzało się, że irlandzki oddział po stronie północy walczył z irlandzkim oddziałem po stronie południa. Czy Polacy też byli po obu stronach?W czasie bitwy pod Gettysburgiem Krzyżanowski bronił wzgórza, które po angielsku nazywa się Cemetery Hill. Było to najważniejsze miejsce na polu bitwy, a to z trzech powodów. Po pierwsze było to nagie wzgórze z którego widać było całą okolicę i można było na nim ustawić armaty, aby strzelać we wszystkich kierunkach. Po drugie ze wzgórza prowadziła droga do stolicy do Waszyngtonu. Oraz po trzecie inna droga ze wzgórza prowadziła do magazynów unii. Dzięki temu, że wzgórze zajęła unia czyli żołnierze z północy to mogli wszystko widzieć, strzelać z armat we wszystkich kierunkach. Bronili też dróg: jednej do stolicy, a drugiej do magazynów. Gdyby konfederaci czyli południe zdobyło tę górę to oni ostrzeliwaliby żołnierzy unii. Oni mogliby też pójść zająć stolicę czyli Waszyngton. Konfederaci na wzgórzu przeszkadzaliby też w transporcie jedzenia i amunicji z magazynów północy. Tego wzgórza broniło 17 tysięcy żołnierzy unii, między innymi Krzyżanowski i jego Polski Legion, ale atakowało ich 27 tysięcy żołnierzy południa. Pierwszego dnia konfederaci zdobyli nawet fragment wzgórza. Krzyżanowski został ranny, ale pomimo tego na drugi dzień odbił wzgórze i bronił go przez cały czas bitwy czyli przez 3 dni.To tylko jedna bitwa, w której brał udział Krzyżanowski i Polski Legion podczas 5 lat wojny secesyjnej. Niestety nie wszyscy docenili to co robił Krzyżanowski.Prezydent Lincoln docenił wysiłki Polaka i mianował go generałem, ale kongres tego nie przyjął. Krzyżanowski jednak poczekał i po wojnie awansował do stopnia generała brygady.Wojna secesyjna skończyła się zwycięstwem północy i prezydenta Lincolna po pięciu latach w 1865 roku. Lincoln nie czekał jednak do końca wojny z ogłoszeniem wolności dla niewolników na południu. Ogłosił to zaraz po wygranej bitwie pod Gettysburgiem czyli w połowie wojny, w 1863 roku.A co Krzyżanowski","rating":null,"episode_type":"full","user_data":{}},"81947199":{"air_date":"2021-01-01 18:23:44","podcast":{"image_url":"https://d3wo5wojvuv7l.cloudfront.net/t_rss_itunes_square_1400/images.spreaker.com/original/b3098d0897732c44c6534ed59fe1c6c2.jpg","feed_url":"https://www.spreaker.com/show/2817934/episodes/feed","id":620169,"categories":[{"id":16,"text":"Education","slug":"education"},{"id":22,"text":"History","slug":"history"}],"title":"Historia Polski dla dzieci","slug":"historia-polski-dla-dzieci"},"audio_url":"https://chtbl.com/track/19357/api.spreaker.com/download/episode/42750237/hpdd90_maczek_2.mp3","length":1141,"review_count":0,"guid":"https://api.spreaker.com/episode/42750237","image_url":"https://d3wo5wojvuv7l.cloudfront.net/t_rss_itunes_square_1400/images.spreaker.com/original/9b609d24d2dddefa8dd15cd34a91324e.jpg","episode_url":"https://www.spreaker.com/user/bilberry/hpdd90-maczek-2","slug":"90-gen-maczek-cz-2","rating_count":0,"list_count":0,"creator_summary":[],"highlight":[],"weighted_rating_alltime":3,"podcast_id":620169,"title":"90 - gen Maczek cz. 2","id":81947199,"creator_count":0,"exclusive_to":null,"description":"W odcinku 88 zakończyliśmy na działaniach 10 Brygady Kawalerii we wrześniu 1939 roku. Maczek i jego żołnierze walczyli dzielnie, aż do otrzymania rozkazu wycofania się na Węgry. Podczas wycofywania się 10 Brygada Maczek odnalazł swoją żonę z dwójką małych dzieci. Razem wyjechali na Węgry. Polska miała układ z Francją. Tak więc polscy żołnierze opuszczali terytorium Polski, ale wcale nie zamierzali poprzestać walczyć. Chcieli się wszyscy dostać do Francji i z drugiej strony uderzyć na Hitlera. W 1939 roku Francja miała największą armię na świecie. Mieli oni też bardzo dobry sprzęt, np. świetne czołgi.Po wycofaniu się z Polski do Francji przybyło wielu polskich żołnierzy. We Francji Brygada zaczęła się zmieniać w dywizję. Brygada to około 4-5 tysięcy żołnierzy, a dywizja może mieć aż 15 tysięcy. Tak więc dywizja jest gdzieś trzy razy większa od brygady.Francuzi byli sojusznikami Polski. Gdy Hitler zaatakował Polskę w 1939 roku. Francuzi powinni zaatakować Hitlera z drugiej strony. Niestety tego nie zrobili. Teraz gdy w 1940 roku polscy żołnierze przybyli przybyli do Francji. Mieli dostać broń i czołgi. Ale Francuzi dawali sprzęt Polakom bardzo wolno. Uważali, że jeżeli Polacy przegrali w 1939 roku oznacza to, że są słabymi żołnierzami.Jak mówiliśmy w odcinku 88 - 10 Brygada Kawalerii Maczka nie została rozbita w 1939 roku. Brygada szykowała się do kontrataku na Niemców z okolic Lwowa. Wtedy na Polskę z drugiej strony napadli Rosjanie, a Maczek dostał rozkaz wycofania się na Węgry. Rok później we Francji to właśnie generał Maczek miał najwięcej doświadczenia jak walczyć z Niemcami. Francuzi uważali jednak, że mają największą armię na świecie oraz najlepsze czołgi i że bez problemów pokonają Niemców. Czy tak się stało?Niemcy zaatakowali Francję 10 maja 1940 roku czyli 8 miesięcy po ataku na Polskę we wrześniu 1939 roku. Niemcy zaatakowali 10 maja 1940 roku, a już 21 maja przecięli Francję na pół. Tak więc w 11 dni Francja była już prawie pokonana. Na północy w okrążeniu znalazły się wojska angielskie, które też pomagały Francuzom. Anglicy jednak stwierdzili, że Francji nie da się już pomóc i zaczęli uciekać z Dunkierki. Z kolei na południu Francuzi sobie przypomnieli, że mają także polskich żołnierzy, w tym generała Maczka.Gdy Polacy przybyli do Francji w marcu 1940 roku dostali parę starych czołgów. Teraz w połowie maja 1940 roku jechały czołgi, wozy pancerne i inne pojazdy jeden za drugim. Francuzi chcieli aby Polacy od razu byli gotowi do walki. Nie można od razu wysłać żołnierzy ze sprzętem, którego nie znają. Francuzi chcieli jednak aby Polacy poszli walczyć albo oddali sprzęt. W tej sytuacji generał Maczek sam wybrał mały oddział, który pierwszy dostał czołgi i sam nim dowodził. Ten oddział nazwano 10 brygadą kawalerii pancernej. Generał Maczek uderzył na Niemców, którzy nie spodziewali się takiego ataku. Niestety za Polakami nie poszły oddziały Francuskie. Wkrótce w czołgach skończyło się paliwo i polscy żołnierze musieli pieszo przebijać się na południe w kierunku Marsylii.Powtórzyła się sytuacja z września 1939 roku. Wtedy polskie oddziały przeszły na Węgry, które były sojusznikiem Polski. W międzyczasie jednak Węgrzy stali się sojusznikiem Hitlera i aresztowali Polaków, którzy musieli uciekać. Teraz Polacy byli sojusznikami Francji. Ale Francuzi się poddali i zostali sojusznikiem Hitlera. Polacy musieli uciekać z Francji z fałszywymi dokumentami tak jak wcześniej uciekali z Węgier. Generał Maczek i jego żołnierze dostali się do francuskiego portowego miasta Marsylii. Tam Polacy sobie załatwiali fałszywe dokumenty i przekradali się do Hiszpanii. Wszystkim żołnierzom udało się załatwić fałszywe paszporoty. Wszystkim poza generałem Maczkiem. Niemcy chcieli go aresztować i dlatego Francuzi go pilnowali. Generał przebrał się więc z Araba i popłynął do Casablanki w Maroku.W Wielkiej Brytanii generał Maczek został dowódcą 10 brygady kawalerii. Gdy przybyło więcej żołnierzy brygada przekształciła się w 1 dywizję pancerną. We Francji polscy pancerniacy musieli włączyć się do walki niemal bez przygotowania. Za to w Anglii mieli bardzo dużo czasu na zapoznanie się ze sprzętem oraz ćwiczenia. Generał Maczek przybył do Anglii w październiku 1940 roku. Cztery lata później siły alianckie wylądowały we Francji. Celem było pokonanie Niemców, którzy siedzieli we Francji od czterech lat. Jakie czołgi mieli Polacy, jakie Niemcy?Polacy dostali czołgi amerykańskie - Shermany oraz brytyjskie Cromwelle. Niestety te czołgi okazały się o wiele słabsze od czołgów niemieckich. Polacy w Shermanach czy Cromwellach musieli podjechać na odległość 0,5 kilometra aby zniszczyć niemieckiego Tygrysa albo Panterę. Za to niemieckie czołgi mogły strzelać już z odległości 2 km. Oznaczało to, że zasięg skutecznego ognia niemieckie czołgi miały 4 razy większe. Mimo tego Polacy od wylądowania w Normandii w pobliżu miasta Caen gonili Niemców. Zaraz na początku rozegrała się bitwa pod Falaise.Wojska alianckie czyli Amerykanie, Brytyjczycy, Kanadyjczycy oraz Wolni Francuzi zaczęli okrążać niemieckie armie pancerne. Gdyby udało się je zniszczyć Niemcy nie mieliby nikogo do obrony i łatwo poszłoby wyzwolenie reszty Francji. Niemcy znaleźli się w okrążeniu, które przypominało worek. Był on jednak jeszcze otwarty i właśnie Polacy mieli zamknąć to okrążenie, zamknąć ten worek, w którym znaleźli się Niemcy. Inni dowódcy mówili, że to okrążenie bardziej przypomina butelkę, a Polacy są korkiem, który atakują Niemcy.Polacy zamknęli okrążenie w okolicach wzgórza, które nazwali maczugą. Dzięki tej operacji większość niemieckich sił w Normandii zostało pokonanych. Ale dlaczego alianci potrzebowali Polaków do zamknięcia okrążenia? Angielski generał Montgomery pokłócił się z amerykańskim generałem Pattonem. Gdy ci generałowie się kłócili Niemcy przez 10 dni uciekali z tego okrążenia. Uciekali, aż Polacy zamknęli to okrążenie albo jak mówią niektórzy stali się korkiem w butelce.Po pokonaniu Niemców w Normandii w bitwie pod Falaise Polacy ruszyli w kierunku Holandii i Belgii, a później także Niemiec. Do dzisiaj w miastach Belgii można znaleźć wiele pomników poświęconych 1 Dywizji Pancernej. W tej dywizji służył także brat mojego dziadka. Był mechanikiem. Gdy jakiś czołg się zepsuł, albo został trafiony to ten mój wujek musiał jechać w to miejsce i mimo ostrzału reperować taki czołg, aby mógł dalej walczyć. Gdy Maczkowcy wyzwalali Belgię ten mój wujek poznał tam Flamandkę, z którą się później ożenił. W Belgii mówi się kilkoma językami między innymi językiem flamandzkim.Gdy już Polacy wyzwolili Belgię i Holandię ruszyli na Niemcy. Zostali skierowani do walki o bardzo ważny port - bazę morską w Wilhelmshaven. Były to ostatnie tak ciężkie walki. Odbyły się one w maju 1945 roku. W tym samym miesiącu Niemcy się poddali i zakończyła się wojna w Europie. Generał Maczek został awansowany do stopnia generała dywizji. Jednak zanim skon zdarzyło się coś niezwykłego.W sierpniu 1944 roku wybuchło powstanie warszawskie. Gdy upadło walczących żołnierzy przewieziono do obozów jenieckich. Do obozu w Oberlangen przewieziono kobiety, które walczyły podczas tego powstania warszawskiego. Czekały one na oddziały alianckie i zastanawiały się, czy będą wyzwolone przez Anglików czy może Amerykanów. Bardzo się zdziwiły gdy żołnierze, którzy przybyli je wyzwolić mówili po polsku. To byli żołnierze generała Maczka.Przy 1 Dywizji Pancernej było wielu Polaków. Np. ponad 1700 kobiet-żołnierzy z powstania warszawskiego przebywało przy dywizji. Ale było także wielu Polaków z innych obozów. Wtedy alianci postanowili stworzyć polską strefę okupacyjną w Niemczech. Polacy dostali miasto Haren oraz jego okolice. Polacy mieszkali tam od 1945 do 48 roku. W tamtym okresie zmieniono nazwę na Maczków. Były tam polskie szkoły. Wydawano polskie gazety. W Maczkowie odbyło się prawie 300 (289) ślubów oraz urodziło się prawie 500 (497) dzieci.Po II wojnie światowej w Polsce rządzili komuniści. Zabrali oni generałowi Maczkowi polskie obywatelstwo. W Anglii władzę stracił wtedy Churchill i jego partia, a zaczęła rządzić partia pracy, która współpracowała z krajami komunistycznymi takimi jak Rosja czy Polska. Żołnierze alianccy walczący razem z armią brytyjską dostawali pensję. Jednak brytyjski rząd odmówił tego generałowi Maczkowi. Nie zapomnieli jednak o nim Belgowie i Holendrzy. Generał Maczek dostał honorowe obywatelstwo miasta Breda. Gdy burmistrz tego miast dowiedział się o problemach finansowych generała napisał list do rządu holenderskiego, który postanowił płacić Stanisławowi Maczkowi pensję generalską. Rok temu w 2019 roku gdy mijała 75 rocznica wyzwolenia Bredy zmieniono tam nazwę stadionu na “Stanisław Maczek Stadion”.Generał Maczek zmarł w 1994 roku mając 102 lata. Zgodnie z jego życzeniem pochowano go na cmentarzu polskich żołnierzy w Bredzie w Holandii. W Bredzie znajduje się muzeum generała Maczka, w którym można w trzech językach (po holendersku, angielsku i polsku) posłuchać o wyzwoleniu Bredy.","rating":null,"episode_type":"full","user_data":{}},"83033410":{"air_date":"2021-01-19 15:34:07","external_ids":{"spotify":"2YUQmMVCk1b6AFkf6RGF6F"},"podcast":{"image_url":"https://d3wo5wojvuv7l.cloudfront.net/t_rss_itunes_square_1400/images.spreaker.com/original/b3098d0897732c44c6534ed59fe1c6c2.jpg","feed_url":"https://www.spreaker.com/show/2817934/episodes/feed","id":620169,"categories":[{"id":16,"text":"Education","slug":"education"},{"id":22,"text":"History","slug":"history"}],"title":"Historia Polski dla dzieci","slug":"historia-polski-dla-dzieci"},"audio_url":"https://chtbl.com/track/19357/api.spreaker.com/download/episode/43010055/hpdd91_nowy_sacz.mp3","length":985,"review_count":0,"guid":"https://api.spreaker.com/episode/43010055","image_url":"https://d3wo5wojvuv7l.cloudfront.net/t_rss_itunes_square_1400/images.spreaker.com/original/0ef74f4c7ffbb65b032e2c6daa39f21f.jpg","episode_url":"https://www.spreaker.com/user/bilberry/hpdd91-nowy-sacz","slug":"91-nowy-sacz","rating_count":0,"list_count":0,"creator_summary":[25209],"highlight":[],"weighted_rating_alltime":3,"podcast_id":620169,"title":"91 - Nowy Sącz","id":83033410,"creator_count":1,"exclusive_to":null,"description":"Dziś będziemy mówić o historii Nowego Sącza. Na mapie to miasto można znaleźć prawie na samym dole. Przebiega tamtędy droga z Krakowa na Słowację. Czy historia Nowego Sącza jest ciekawa? Działo się tam naprawdę sporo, ale sami posłuchajcie.Księciem krakowskim był Leszek Czarny. Ożenił się on z Gryfiną. Niestety nie mieli dzieci. Po śmierci swojego męża Leszka Czarnego jego żona czyli Gryfina zamieszkała w klasztorze w Starym Sączu. Tytułowano ją panią sądecką. Dała ona tą ziemię swojemu siostrzeńcowi Wacławowi II, królowi Czech. On postanowił zbudować tam duże miasto, bo Stary Sącz wydawał mu się za mały. Do naszych czasów przetrwał dokument lokacyjny Nowego Sącza. Posłuchajcie:Rzeczone miasto ma być założone na prawach powszechnych magdeburskich, jakie obecnie w mieście Krakowie obowiązują. Czy zrozumieliście te słowa? Jest napisany trochę innym językiem od współczesnego języka polskiego.Wacław II kazał napisać w tym dokumencie, że Nowy Sącz ma zostać założony na prawach magdeburskich, tak jak Kraków. Co to znaczy? W Niemczech było miasto Magdeburg, które miało swoje prawa. Gdy zakładano jakieś nowe miasto ludzie zamiast wymyślać prawa od początku kopiowali te prawa z Magdeburga. Wiele miast powstało na prawie magdeburskim nie tylko w Niemczech, ale także w Polsce. Szczególnie w Małopolsce było wiele miast na prawie magdeburskim. Np. Kraków i właśnie Nowy Sącz.Wracając do Wacława II - on kazał napisać ten dokument, bo ten król nie potrafił pisać. Niedługo będziecie mogli posłuchać osobnego odcinka o Wacławie II.W herbie Nowego Sącza jest Małgorzata Antiocheńska, którą zwykle maluje się z wydłużonym krzyżem oraz smokiem. Małgorzata zwykle godzi tym krzyżem w paszczę smoka i taki właśnie obraz jest w herbie Nowego Sącza.Nowy Sącz leży niedaleko Starego Sącza. To nowe miasto zbudowano na drodze z Węgier do Krakowa. Tędy zawsze jechali podróżujący z Węgier do Polski i z Polski na Węgry. Tędy jechała Elżbieta Łokietkówna na Węgry aby zostać królową Węgier.Gdy Elżbieta Łokietkówna była królową Węgier, królem Polski został Kazimierz Wielki. O tym królu mówi się, że zastał Polskę drewnianą a zostawił murowaną. Nie zdziwi was chyba więc to, że zamek w Nowym Sączu wybudował właśnie Kazimierz Wielki. Gdy on zmarł tędy przyjechał jej syn jego siostry Elżbiety Łokietkówny - Ludwik Węgierski. Przyjechał aby zostać królem Polski. Wrócił razem ze swoją matką, która później w jego imieniu rządziła Polską. A gdy zmarł Ludwik Węgierski właśnie przez Nowy Sącz przyjechała z Węgier do Krakowa Jadwiga, która została królem, a potem wyszła za mąż za Władysława Jagiełłę.Z tego właśnie powodu, że przechodziła tutaj taka ważna droga właśnie w Nowym Sączu odbyła się ważna narada. Pewnie słyszeliście o bitwie pod Grunwaldem, do której doszło w 1410 roku. Rok wcześniej, czyli w 1409 król Polski Jagiełło oraz książe Litwy Witold spotkali się w Nowym Sączu, ale dlaczego tak daleko od Krzyżaków?Gdy doszło do wojny z zakonem krzyżackim król Jagiełło miał problem. Musiał walczyć na północy (czyli u góry mapy) z Krzyżakami, ale nie tylko tam. Krzyżacy mieli sojusznika, mieli przyjaciela.Gdy więc Jagiełło z Witoldem spotkali się w 1409 roku w Nowym Sączu ustalili tutaj plan walki z Krzyżakami na północy, czyli u góry mapy, ale jednocześnie przygotowali Nowy Sącz do obrony przed królem Węgier. Gdy rok później Jagiełło i Witold walczyli z Krzyżakami z południa rzeczywiście uderzyli Węgrzy. Na szczęście nie potrafili zdobyć zamku w Nowym Sączu.Jak może pamiętacie z odcinka 61 o Zawiszy Czarnym, ten rycerz walczył zarówno dla króla Węgier jak i dla króla Polski. To właśnie Zawisza Czarny doprowadził do pokoju między królem Polski Władysławem Jagiełłą, a Zygmuntem Luksemburskim królem Węgier. W tamtych czasach starostwo spiskie było na Węgrzech. Dzisiaj w tym miejscu jest Słowacja. Jakbyście z Nowego Sącza pojechali na południe na Słowację to znajdziecie tam wiele miast, których nazwa zaczyna się od “Spiska”, np. Spisska Bela, Spisska Nova Ves czy Spisske Vlachy. Wszystko to jest niedaleko miasta Poprad czy Parku Narodowego Słowacki Raj.Zygmunt Luksemburski pożyczył pieniądze od Jagiełły, a w zamian dał miasta spiskie. Starostą spiskim został właśnie Zawisza Czarny. Te miasta spiskie znajdowały się na Węgrzech, dzisiaj jest to Słowacja. Tymi miastami rządził Zawisza. Był to kawałek Polski, ale taki dziwny kawałek. A dlaczego Polska dostała kilka miast na Węgrzech?Przenieśmy się teraz trochę w czasie do potopu szwedzkiego. W roku 1655 Szwedzi zalali swoim wojskiem praktycznie całą Polskę. Król Polski Jan Kazimierz Waza uciekł. Nowy Sącz jest na samym dole Polski, a Szwedzi doszli aż tam. Do dzisiaj w Nowym Sączu znajduje się kapliczka szwedzka. Dlaczego tak ją nazwano?Przy tej kapliczce szwedzkiej pochowano żołnierzy szwedzkich, którzy zostali pokonani w Nowym Sączu. Było to jedno z pierwszych miast, które wygoniło Szwedów. Król Jan Kazimierz wrócił do Polski i wydał “Podziękowanie dla ludności Nowego Sącza”.Istnieje legenda o miłości pewnej nowosądeczanki i żołnierza szwedzkiego. Dziewczyna ta i ten żołnierz zakochali się w sobie. Gdy Szwedzi planowali zaatakować Polaków ten żołnierz ostrzegł swoją ukochaną. A ona powiadomiła polskich żołnierzy. Dzięki temu oni wygrali. Zginęli wszyscy Szwedzi, także ukochany tej dziewczyny. Według tej legendy smutna dziewczyna odeszła błąkać się po świecie. Czy tak rzeczywiście było? Nie wiemy, to legenda.Znowu przenieśmy się w czasie do zaborów. Jak pewnie wiecie, Polska została rozebrana na częsci podczas trzech zaborów. Jednak Nowy Sącz oraz te miasta spiskie zostały włączone do Austrii jeszcze wcześniej. Jeszcze przed pierwszym rozbiorem. Nastąpiły 123 lata gdy nie było Polski.Mieszkańcy Nowego Sącza jako pierwsi zaczęli walczyć ze Szwedami. Nie zapomnieli też o walce o niepodległości Polski. Nie mamy oczywiście czasu mówić o nich wszystkich, więc wspomnimy tylko o jednym nowosądeczaninie. Był nim Bronisław Piernacki.Piernacki walczył razem z Piłsudskim w legionach, później już w niepodległej Polsce został ministrem spraw wewnętrznych. Był jednak na niego zamach i zginął. Zrobiono mu wielką procesję w Warszawie, ale potem zawieziono jego ciało do Nowego Sącza, gdzie został pochowany.Sam Piłsudski także przebywał w Nowym Sączu. Gdy Piłsudski wyruszył wraz z legionami w 1914 roku między innym przechodził przez Nowy Sącz.Dziękuję wam za wysłuchanie. Dziękuje też oczywiście Kubie, który pochodzi z Nowego Sącza za pomoc w nagraniu tego odcinka.","rating":null,"episode_type":"full","user_data":{}}},"failed":{},"by_podcast":{"620169":[80438785,81947199,83033410,80438785,81947199,83033410]}},"pro_data":{"entities":{}},"favourites":[],"bookmarking":[]},"category":{"categories":{"loading":{},"entities":{"education":{"id":16,"text":"Education","slug":"education","relevance":500},"history":{"id":22,"text":"History","slug":"history","relevance":400}}}},"rating":{"ratings":{"loading":{},"entities":{}}},"tag":{"tags":{"entities":{},"loading":{},"autocomplete":{},"failed":{}}},"creator":{"creators":{"entities":{"25209":{"subtitle_long":"Host on Tego dnia and Historia Polski dla dzieci and Guest on Readers Initiative, Jest zielono. Podcast ekolog…, and Po ludzku o pieniądzach","role_summary_unconfirmed":[{"entity_type":"podcast","roles":[{"code":"host","role_rank":10,"description":"A creator who is assumed to be present in every episode","title":"Host"}],"entity_id":695431,"entity":{"image_url":"https://d3wo5wojvuv7l.cloudfront.net/t_rss_itunes_square_1400/images.spreaker.com/original/3e012e2eea86b1dab70f980d8dee46f7.jpg","id":695431,"title":"Tego dnia","slug":"tego-dnia"}},{"entity_type":"podcast","roles":[{"code":"host","role_rank":10,"description":"A creator who is assumed to be present in every episode","title":"Host"}],"entity_id":620169,"entity":{"image_url":"https://d3wo5wojvuv7l.cloudfront.net/t_rss_itunes_square_1400/images.spreaker.com/original/b3098d0897732c44c6534ed59fe1c6c2.jpg","id":620169,"title":"Historia Polski dla dzieci","slug":"historia-polski-dla-dzieci"}},{"entity_type":"podcast","roles":[{"code":"host","role_rank":10,"description":"A creator who is assumed to be present in every episode","title":"Host"}],"entity_id":973504,"entity":{"image_url":"https://d3wo5wojvuv7l.cloudfront.net/t_rss_itunes_square_1400/images.spreaker.com/original/509dfa68c1fab8ce544447325d8529a8.jpg","id":973504,"title":"Codzienne Inspiracje","slug":"codzienne-inspiracje"}},{"entity_type":"podcast","roles":[{"code":"host","role_rank":10,"description":"A creator who is assumed to be present in every episode","title":"Host"}],"entity_id":919753,"entity":{"image_url":"https://d3wo5wojvuv7l.cloudfront.net/t_rss_itunes_square_1400/images.spreaker.com/original/ffee1f74b75a7c8c0d32355771eecfe7.jpg","id":919753,"title":"Dyskusje o Książkach","slug":"dyskusje-o-ksiazkach"}},{"entity_type":"podcast","roles":[{"code":"guest","role_rank":5,"description":"Somebody who is joining the host(s) for a single episode or several episodes","title":"Guest"}],"entity_id":528789,"entity":{"image_url":"https://pbcdn1.podbean.com/imglogo/image-logo/1809945/Nowe-Logo.jpg","id":528789,"title":"Readers Initiative","slug":"readers-initiative"}}],"podcast_credit_count":8,"follower_user_ids":[],"suggested_credit_count":6,"related_credits":{"podcast:620169":{"id":102311,"entity_id":620169,"role":"host","role_rank":10,"confirmed":true,"episode_count":179}},"bio":"Prowadzący audycję \"Historia wg Dzieci\"","created_at":"2020-01-15 12:25:19","name":"Piotr Borowski","follower_selection":[],"episode_credit_count":719,"related_credit":{"entity_type":"podcast","entity_id":620169,"role":"host","role_rank":10,"episode_count":179},"follower_count":0,"pcid":"097964","changes_requested":false,"most_recent_episode":{"air_date":"2021-06-19 14:36:50","podcast":{"itunes_id":"1489879065","image_url":"https://d3wo5wojvuv7l.cloudfront.net/t_rss_itunes_square_1400/images.spreaker.com/original/509dfa68c1fab8ce544447325d8529a8.jpg","feed_url":"https://www.spreaker.com/show/4154145/episodes/feed","id":973504,"categories":[{"id":16,"text":"Education","slug":"education","relevance":500}],"title":"Codzienne Inspiracje","initial_rating":"3.00","slug":"codzienne-inspiracje"},"id":93553461,"title":"21020 - Klątwa wiedzy","slug":"21020-klatwa-wiedzy"},"highlight":[],"confidence_votes":"10000001","twitter_handle":"","profile_image_url":"https://creator-images.podchaser.com/99fc2f63584b5c6046d4e3032bfeeae6.jpeg","subtitle_short":"Host on Tego dnia and Historia Polski dla dzieci","unconfirmed_count":0,"informal_name":"Piotr","subscriber_count":0,"id":25209,"submitted_by":{"profile_image_url":"https://user-images.podchaser.com/0d71c10228800d489fdaa3d4da7256031fd1df658a0a3d7f385185db7c9c5029.jpeg","id":29813,"display_name":"Piotr Borowski","username":"PeterBilberry","informal_name":"Piotr"},"categories":[{"id":16,"text":"Education","slug":"education","relevance":300},{"id":3,"text":"Arts","slug":"arts","relevance":500},{"id":11,"text":"Business","slug":"business","relevance":500}],"role_summary":[{"entity_type":"podcast","roles":[{"code":"host","role_rank":10,"description":"A creator who is assumed to be present in every episode","title":"Host"}],"entity_id":695431,"entity":{"image_url":"https://d3wo5wojvuv7l.cloudfront.net/t_rss_itunes_square_1400/images.spreaker.com/original/3e012e2eea86b1dab70f980d8dee46f7.jpg","id":695431,"title":"Tego dnia","slug":"tego-dnia"}},{"entity_type":"podcast","roles":[{"code":"host","role_rank":10,"description":"A creator who is assumed to be present in every episode","title":"Host"}],"entity_id":620169,"entity":{"image_url":"https://d3wo5wojvuv7l.cloudfront.net/t_rss_itunes_square_1400/images.spreaker.com/original/b3098d0897732c44c6534ed59fe1c6c2.jpg","id":620169,"title":"Historia Polski dla dzieci","slug":"historia-polski-dla-dzieci"}},{"entity_type":"podcast","roles":[{"code":"guest","role_rank":5,"description":"Somebody who is joining the host(s) for a single episode or several episodes","title":"Guest"}],"entity_id":528789,"entity":{"image_url":"https://pbcdn1.podbean.com/imglogo/image-logo/1809945/Nowe-Logo.jpg","id":528789,"title":"Readers Initiative","slug":"readers-initiative"}},{"entity_type":"podcast","roles":[{"code":"guest","role_rank":5,"description":"Somebody who is joining the host(s) for a single episode or several episodes","title":"Guest"}],"entity_id":646517,"entity":{"image_url":"https://jestemzielona.pl/wp-content/uploads/2021/03/jest_zielono_cover.jpg","id":646517,"title":"Jest zielono. Podcast ekologiczny","slug":"jest-zielono-podcast-ekologiczny"}},{"entity_type":"podcast","roles":[{"code":"guest","role_rank":5,"description":"Somebody who is joining the host(s) for a single episode or several episodes","title":"Guest"}],"entity_id":758439,"entity":{"image_url":"https://d3t3ozftmdmh3i.cloudfront.net/production/podcast_uploaded/1203207/1203207-1568099026219-81a6e4c2c647d.jpg","id":758439,"title":"Po ludzku o pieniądzach","slug":"po-ludzku-o-pieniadzach"}}],"creator_user":{"verified":false,"id":29813},"confirmed":true}},"failed":{},"by_pcid":{"097964":"25209"}},"credits":{"entities":{}},"suggested_credits":{"entities":{}},"roles":{"entities":{"host":{"code":"host","title":"Host","description":"A creator who is assumed to be present in every episode","role_rank":10}}},"credit_submissions":{"entities":{}},"loading":{},"editing":null},"merch":{"merch_products":{"loading":{},"entities":{},"failed":{}}}}

Everything

Historia Polski dla dzieci