Van Q-koorts tot salmonella, en van het nieuwe coronavirus tot ebola: allemaal zijn het ziekten die ooit begonnen met een overspringende bacterie of virus van dier op mens. Hoe ontstaan deze zoönosen precies? En waarom zijn vleermuizen zo vaak

#174 Is vogelgriep de volgende pandemie?

Feb 2nd, 2022 48m 43s

Europa kampt op dit moment met de grootste uitbraak van de vogelgriep ooit. Wat is vogelgriep precies, wat doet het voor vogels én wat is het risico voor mensen?Host: Lucas BrouwersGasten: Nienke Beintema & Gemma VenhuizenProducer & editor: Liz

#171 Westers slapen is slapen onder druk

Jan 12th, 2022 41m 30s

We drinken thee, gebruiken oordopjes en kopen een duur matras. We doen alles voor een goede nachtrust. Maar wat gebeurt er precies in onze slaap? En is die 8 uur eigenlijk wel nodig?Host: Lucas BrouwersGasten: Hendrik Spiering en Gemma Venhuize

#118 Wat we weten over het vaccin

Jan 6th, 2021 57m 3s

Welkom in 2021. Sinds vandaag mogen we onze mouw oprollen voor een vaccin tegen het coronavirus. Het zal ongetwijfeld nog een poos duren voordat we bevrijd zijn van het virus, maar het eindspel is hiermee ingezet. Een goed moment om met medisch

Waarom hebben mensen geen winterslaap?

1 day ago 44m 9s

Het is lente en bijna alle dieren die een winterslaap houden op het noordelijk halfrond zijn wakker. Hun lichaam stond maandenlang bijna uit. Hun lichaamstemperatuur daalde sterk en het aantal hartslagen per minuut ging bij bijvoorbeeld de gron

Een verbod op PFAS is minder simpel dan het lijkt

8 days ago 40m 10s

PFAS is schadelijk. Want die handige brandwerende en panbeschermende moleculen hopen zich op in mens en natuur. De EU wil daarom álle PFAS verbieden. Maar de allerkleinste PFAS-variant laat zien dat zo’n algeheel verbod minder simpel is dan het

Het idee om de zon te dimmen normaliseert (en dat is gevaarlijk)

15 days ago 47m 40s

De aarde warmt steeds verder op. Er zijn steeds meer wetenschappers die willen onderzoeken of het kan helpen om het zonlicht dat de aarde bereikt te dimmen om zo de opwarming te stoppen. Maar er liggen ook gevaren op de loer. Gaat de geest met

Met een klem op je oor tinnitus te lijf

22 days ago 40m 10s

Een piep, een suis, een fluit- of bromtoon, aanhoudend in je oor. Tinnitus komt in verschillende verschijningen en kan gekmakend zijn. De wetenschap zoekt al decennialang tevergeefs naar een oplossing. Twee Nederlandse wetenschappers hebben nu

Zo bouw je duizend miljard schakelaars op één chip

29 days ago 44m 37s

Klein, kleiner, nano. Schaalverkleining is het toverwoord in de wereld van chips. Hoe meer schakelaars chipmakers op een vierkante micrometer kunnen persen, hoe meer de rekenkracht toeneemt. In de afgelopen jaren zijn de ontwikkelingen ondenkba

Frans de Waal was de man die mens en aap dichter bij elkaar bracht

Mar 20th, 2024 49m 50s

Frans de Waal bracht duizenden uren door met primaten en had een heel bijzondere band met een aantal van hen. Hij liet ons inzien dat we niet alleen afstammen van apen, maar dat we vooral erg op elkaar lijken. Kijken naar primaten geeft ons inz

Komen we nu wél van obesitas af?

Mar 13th, 2024 39m 15s

De helft van de Nederlanders heeft overgewicht, 16 procent heeft obesitas en dat worden er steeds meer. Diëten en leefstijlcoaches hebben die trend niet kunnen keren, maar hoe zit dat met medicijnen? Afvalmedicijnen zoals ozempic worden jubelen

Dit is waar auto-immuunziekten als MS vandaan komen

Mar 6th, 2024 46m 53s

Bij auto-immuunziekten als MS en reuma keert het immuunsysteem zich tegen het eigen lichaam. Of iemand gevoelig is voor dit type ziekten, wordt in belangrijke mate bepaald door genetische aanleg. De wetenschappelijke speurtocht naar de oorspron

Dit is hoe je een rechtvaardige oorlog voert

Feb 28th, 2024 48m 51s

Zelfs in oorlogstijd zijn er regels en wetten waar partijen zich aan moeten houden. Of: zouden moeten houden. De bekendste zijn de Conventies van Genève die wereldwijd zijn ondertekend. Hoe is het moderne oorlogsrecht ontstaan? En welke afwegin

Sleutelen aan het menselijk dna. Wat is de grens?

Feb 21st, 2024 45m 40s

Voor het eerst hebben artsen met CRISPR-cas Nederlandse patiënten genezen. Niet in een petrischaal, maar direct in de mens. De gentherapie maakte een zeer snelle ontwikkeling door. De volgende stap is het verfijndere, en goedkopere, base en pri

Dit is waarom een gebroken hart zo heftig voelt

Feb 14th, 2024 48m 23s

Slapeloze nachten, huilbuien en een totaal gebrek aan eetlust. Liefdesverdriet is, helaas, iets waar we mee te maken krijgen en de fysieke gevolgen zijn niet mals. De symptomen van een gebroken hart kunnen zelfs overeenkomen met die van een har

Waarom de meeste Romeinse keizers werden vermoord

Feb 7th, 2024 53m 13s

Romeinse keizers, wie kent ze niet. Augustus en Constantijn zijn nog altijd vertrouwde figuren. Maar kennen we hen echt? Begrijpen we na 2000 jaar nog wel waarop hun macht gebaseerd was? Ons beeld van de machtigste keizers is voor een flink dee

Wat als je niet meer kan stoppen met hoesten?

Jan 31st, 2024 38m 6s

We hoesten allemaal wel eens. Een paar keer kuchen en de hoestbui is voorbij. Maar bij sommige mensen blijft de hoest en wordt chronisch. Zo erg dat ze er niet van kunnen slapen, werken wordt lastig en het sociale leven ongemakkelijk. De oorzaa

Zo groot is de kans op een nucleaire winter

Jan 24th, 2024 44m 43s

Als je denkt aan een kernoorlog, denk je waarschijnlijk aan massale vernietiging in de eerste ogenblikken, en de gevaarlijke straling in de jaren erna. Maar de gevolgen zouden verstrekkender kunnen zijn dan dat. Door het vuur, de rook en de roe

Waarom de eiwithype niks met gezonde voeding te maken heeft

Jan 17th, 2024 39m 39s

Eiwitproducten zie je allang niet meer alleen in de sportschool, ook de supermarkt ligt er vol mee. Dit terwijl de meeste Nederlanders niks tekort komen. Ook als we meer plantaardige eiwitten en minder vlees en zuivel eten, is dat geen probleem

2023 was recordwarm, maar wat zegt dat eigenlijk?

Jan 10th, 2024 42m 28s

Opnieuw gaat een jaar als warmste ooit de boeken in. De laatste decennia worden keer op keer records gebroken. De warmte gaat gepaard met extreem weer, zoals overvloedige regenval, hagelstenen zo groot als handballen en talloze bosbranden. Wann

Waarom we vasthouden aan rituelen

Dec 20th, 2023 49m 37s

Rituelen zijn overal. Zo schuiven velen straks weer aan bij het kerstdiner. Er zijn kleine, persoonlijke rituelen. Bijvoorbeeld als we iemand op een speciale manier groeten. Er zijn grootse, bijzondere rituelen, zoals de kroning van een koning.

Komen we ooit nog van de hiv-pandemie af?

Dec 13th, 2023 43m

De hiv-pandemie is nog altijd niet uitgedoofd. Maar in Nederland daalt het aantal infecties drastisch. Vanwaar dat succes? En waarom is hiv zo ongrijpbaar?Presentatie: Lucas BrouwersGasten: Menno Sedee & Sander VoormolenRedactie en montage: Elz

Kun je ziek worden van borstimplantaten?

Dec 6th, 2023 44m

Al meer dan duizend vrouwen meldden zich bij de siliconenpoli in het AmsterdamUMC met klachten die niemand goed kan verklaren. Zoals vermoeidheid, pijn en haaruitval. Zij denken dat het komt door hun implantaten. Maar onder artsen is daar discu

Dit is wat tranen ons kunnen vertellen

Nov 29th, 2023 46m 30s

Huilen met tranen is iets wat voorbehouden is aan mensen. Een dier uit zijn ongenoegen met geluiden, maar daar komen geen tranen aan te pas. Ook niet alle mensen huilen met tranen: pasgeboren baby’s laten wel van zich horen, maar er rollen geen

Waarom juist Darwins evolutietheorie zo bekend werd

Nov 22nd, 2023 44m 39s

De evolutietheorie is de bekendste natuurwetenschappelijke verklaring voor de evolutie van het leven op aarde. In dezelfde adem noem je natuurlijk de bedenker: Charles Darwin. Zijn ideeën vinden we nu vanzelfsprekend, in zijn tijd waren ze baan