มนุษย์เรามักเลือกทำสิ่งที่ใช้กำลังน้อยที่สุดเสมอตาม Concept “Path of least resistance” มันเป็นวิธีที่ฉลาด จะฝืนให้เปลืองแรงไปทำไม

แล้วเราจะใช้ประโยชน์จาก “Path of least resistance” อย่างไรมาดูกันครับ

สร้างค่าเริ่มต้น (Default) ที่นำไปสู่ความสำเร็จ

คุณเคยโหลดโปรแกรมแล้วมันมีการตั้งค่า (Setting) ให้เลือกไหมครับ ส่วนใหญ่คนก็จะเลือกการตั้งค่าแรกสุดเพราะเชื่อว่ามันเป็นสิ่งที่ผู้สร้างระบบเขาแนะนำมาให้แล้ว แถมการตั้งค่าอื่นๆดูต้องศึกษา ดูวุ่นวายถึงแม้จะมีตัวเลือกให้เราเล่นมากกว่า เราก็จะเลือกการตั้งค่าแรกเพราะมันคือ Path of least resistance

Default ในมนุษย์คือนิสัย (Habit) ที่สามารถพัฒนาได้

ลองมาดูนิสัยของพวกเราครับ มันเป็นพฤติกรรมที่แทบจะไม่ต้องใช้ความคิดเลยและที่สำคัญมันสามารถพัฒนาได้ ถ้าคุณอยากมีนิสัยอ่านหนังสือ ฟัง Podcast แต่คุณพึ่งเริ่ม ช่วงแรกๆอาจต้องใช้ความพยายามเยอะหน่อยแต่เมื่อเราทำซ้ำๆไป ความพยายามที่ต้องใช้ก็ลดลง

สูตรสำเร็จในการสร้างนิสัยขึ้นอยู่กับความต่อเนื่อง

ยิ่งทำบ่อยในสถานการณ์และสภาพแวดล้อมที่คุ้นชินมันก็จะเป็นนิสัยครับ พฤติกรรมที่เป็นนิสัยนั้นมี 3 ปัจจัยหลักๆนั้นคือ CUE-ROUTINE-REWARD ซึ่งผมอยากเจาะลึกไปในส่วนของ CUE

CUE นั้นคือสิ่งที่บอกว่าได้เวลาทำพฤติกรรมนี้แล้ว มันสามารถเป็นทั้ง สถานที่ เวลา หรือแม้กระทั่งพฤติกรรมก่อนหน้า

เช่นตื่นเช้าแล้วต้องไปล้างหน้า

CUE ของการล้างหน้าคือการที่เราพึ่งตื่น

พอล้างหน้าเสร็จเราแปรงฟัง

CUE ของการแปรงฟันคือการที่เราพึ่งล้างหน้าเสร็จ

แล้วจะสร้างนิสัยยิ่งมี CUE ที่เป๊ะหรือมีความยืดหยุ่นจะดีกว่ากัน?

หลายทีผมเจอคำแนะนำที่ว่าถ้าอยากทำให้พฤติกรรม______เป็นนิสัย เราต้องทำสถานที่เดิมเวลาเดิม แต่ปัญหาคือคำแนะนำนี้มันเหมาะสมเฉพาะโลกที่เหมือนเดิมทุกวัน แต่เราอยู่ในโลกที่มันเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา

การยึดติดมากไปสำหรับการสร้างพฤติกรรมนั้นทำให้เราสามารถทำสิ่งนั้นเป็นนิสัยได้ต่อเมื่อทุกอย่างมันเป๊ะ เช่นนั่งสมาธิตอนเช้า 7 โมงในเก้าอี้ประจำหลังอาบน้ำเสร็จ ถ้าคุณตื่นสายละ ถ้าวันไหนคุณไม่ได้อยู่บ้านแล้วไม่มีเก้าอี้ประจำคุณละ ถ้าคุณไม่ได้อาบน้ำละ คุณจะนั่งสมาธิอยู่ไหม?

เราเลยต้องพยายามฝึกตัวเองให้สามารถทำพฤติกรรมที่เราต้องการให้เป็นนิสัยให้ได้ไม่ว่าจะอยู่ในสภาพแวดล้อมที่ไหนก็ตาม เพราะฉะนั้นความเป๊ะในการสร้างนิสัยนั้นไม่จำเป็น

ถ้าอยากสร้างนิสัยต้องคอยติดตาม

การที่เราคอยติดตามนิสัยของเรามันเป็นการที่เราได้คอยเตือนตัวเองให้ทำนิสัยนั้น ได้ฉลองความสำเร็จเล็กๆและได้รับรู้ถึงส่วนที่พลาดไป ยิ่งได้เห็นความคืบหน้าในแต่ละวันของเรามันยิ่งเป็นกำลังใจให้เราได้ทำต่อ เพราะฉะนั้นถ้าได้เห็นความคืบหน้าแล้วให้ตั้งเป้าหมายเป็นความต่อเนื่อง

Photo by Frida Aguilar Estrada on Unsplash

https://unsplash.com/photos/rYWKAgO7jQg

Source: How to Change book by Katy Milkman