“Is het onverwachte het perfecte fundament voor stabiliteit?”

Het gaat goed met Europa, want alles valt tegen. De tijden lijken roerig en onzeker; iedere week is het opnieuw bang wachten op de volgende episode van de soap die de internationale politiek geworden is. Maar hoe onwaarschijnlijker de wending, hoe waarschijnlijker er een happy end opduikt.Het begon met de Brexit, die het einde van de Europese Unie zou inluiden. In werkelijkheid zorgde het vertrek van het Verenigd Koninkrijk net voor een hernieuwde samenhang van die Unie. De Europese economie en de euro doen het goed, terwijl de groei van Groot-Brittannië en de waarde van het pond onder druk staan. Toen werd Donald Trump verkozen, die brutaal zowel de NAVO als het klimaat de wacht aanzegde. En weer gebeurde het onverwachte: het draagvlak voor een Europese samenwerking op defensievlak verbreedde en er vormde zich een wereldwijde coalitie tegen klimaatopwarming.

China wil intussen zijn klimaatinspanningen opdrijven, land na land steekt een tandje bij en talloze Amerikaanse bedrijven, staten en steden sluiten zich aan bij die versterkte klimaatambities. De wereld lijkt zich met weinig moeite aan te passen, aan iedere hindernis en elke horde die ze moet nemen. Kijk naar Frankrijk, waar Macron moeiteloos Le Pen versloeg en nu in dezelfde beweging tracht het fundament te leggen voor een nieuwe politiek, over ideologische grenzen heen. Of het voluntarisme van Merkel, dat niet lijkt afgestraft te worden, maar integendeel beloond. Met aan de andere kant de Britten, die vorige week de berekeningen van premier Theresa May resoluut de prullenmand in kieperden.

Is het onverwachte het perfecte fundament voor stabiliteit? Chaos als brandstof voor verandering? Uit het doorbreken van het status quo ontstaan nieuwe coalities en groeien er nieuwe draagvlakken. Waarbij onzekere tijden leiden tot nieuwe oplossingen. Of zou het te maken hebben met het aanpassingsvermogen van de mens, dat opnieuw aangescherpt wordt in deze veranderlijke wereld? Rationeel houden we van rust, en omarmen daarom maar het status quo. Maar ons instinct verwerpt dat status quo, want er gaat een verlammend effect van uit. Zolang onze omgeving rustig is en er geen einde lijkt te komen aan de welvaart die kan verdeeld worden, mag alles rustig blijven zoals het is. Maar wanneer veiligheid en welvaart onder druk komen, geeft het volk de voorkeur aan verandering. Niet de verandering uit de marketingpraatjes, maar het soort verandering dat het bord afveegt en alles in een nieuw perspectief plaatst. Onverwachte gebeurtenissen geven ruimte aan verandering. En waar geen ruimte is, ontstaan revoluties.

http://www.hbvl.be/cnt/dmf20170611_02920921/is-het-onverwachte-het-perfecte-fundament-voor-stabiliteit